پلیس و مردم در مطبوعات: تحلیل محتوای شیوه ارائه رابطه پلیس و مردم در مطبوعات ایران

بر اساس نظریه های کارکردی جامعه شناسی نظام، « مطبوعات» با تصویرسازی از چهره پلیس، و عملکرد و رابطه آن با مردم می توانند در حفظ امنیت روانی جامعه ایفای نقش کنند. ایفای چنین نقشی تحت تأثیر ریشه های شکل گیری و تداوم حیات مطبوعات و پلیس در کشور و نیز فضای سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه قرار دارد. با تحلیل محتوای مطالب مطبوعات و تقارن دادن این تحلیل با بافت سیاسی - اجتماعی دوره های مختلف تاریخی می توان دریافت که در هر دوره، ارائه مطبوعات از پلیس، و عملکرد و رابطه آن با مردم چگونه بوده و در مقایسه با دوره های دیگر چه تغییری یافته است. در این بررسی، آن چه مطبوعات از پلیس، عملکرد و رابطه آن با مردم در پنج دوره از تاریخ معاصر ایران ارائه کرده اند، بر اساس شاخص های زیر تبیین و مقایسه شده است: میزان اقتدار ارائه شده از پلیس، مقدار مطالبات انعکاس یافته مردم از پلیس، نوع مطالبات مردمی درج شده، جهت گیری پلیس در مطالب (به طرفداری از دولتمردان یا به طرفداری از مردم)، میزان جامعه محور یا تهدید محور نشان دادن رویکرد پلیسی، نوع رابطه نشان داده شده از پلیس در مطالب مطبوعات هر دوره (رابطه با جامعه، رابطه با مراجعان یا متقاضیان خدمات پلیس، رابطه با منابع اطلاعاتی یا دولتی، روابط درون سازمانی و بین انواع مختلف نقشی ها)، شیوه پاسخ یا رویارویی پلیس با پدیده های اجتماعی (ستیز، انکار، طرد و حذف پدیده یا نقادانه، تحلیلی و اصلاحی)، و شیوه نقد پلیس در مطبوعات (مخرب، غیرمخرب). یافته های این تحقیقی نشان می دهند که نقش واسط مطبوعات در رابطه پلیس و مردم در ایران تحت تأثیر فضای سیاسی - اجتماعی قرار دارد. قواعد کلی حاکم بر فضای مطبوعات کشور در دوره های مختلف، وضعیت خود را در ضمن ارائه نوع رویکرد و میزان اقتدار پلیس نشان داده است، به گونه ای که در فرازهایی از تاریخ این کشور، شرایط و فضای سیاسی حاکم موجب شده تا تصاویری متفاوت از اقتدار، رویکرد و نوع رابطه پلیسی و مردم در مطبوعات کشور ارائه شود.